آذر صنیع؛ اولین زن بانکدار ایرانی

به گزارش سفر به کیش، وب سایت فرادید: آذر صنیع خیلی در حافظه تاریخ بانکداری ایران و نیز اسناد تاریخی ثبت نشده؛ اما آنچه پیش روی شماست، برش هایی از زندگی آذر است که بیشتر از خاطرات ابوالحسن ابتهاج روایت شده است.

آذر صنیع؛ اولین زن بانکدار ایرانی

جای آذر صنیع به عنوان اولین زن بانکدار ایرانی در لابه لای تاریخ ایران خالی است. اطلاعات واضح و روشنی از زندگی او تا قبل از ازدواج با ابوالحسن ابتهاج وجود ندارد. بررسی های اجرا شده در راستای یافتن هویت آذر صنیع و سبک زندگی، کار و روابط او، مرا به سمت کتاب خاطرات ابوالحسن ابتهاج سوق داد.

با کمی پیشروی در این موضوع، دریافتم که آذر با اینکه از نظر شخصیتی زنی قدرتمند بوده، اما تنها در کنار ابوالحسن ابتهاج معنا پیدا می کند به طوری که راهنمایی های خسرو معتضد، تاریخدان ایرانی هم در مورد پیدا کردن نشانی های این زن، به کتاب خاطرات ابتهاج و بررسی مجلات سال های 40، 41 و نیز 42 ختم شد. آذر در میان روزنامه ها و مجلات آن دوران نیز تنها در اخبار مربوط به ابتهاج وجود داشت. با این حال آذر صنیع در لابه لای خاطرات همسرش ابتهاج بیشتر از همه به چشم می خورد.

بعد از به زندان افتادن ابتهاج، آذر هر روز به بانک ایرانیان سر می زد. این درخواست ابوالحسن بود که در غیابش آذر امور بانک را به دست گیرد؛ چراکه معتقد بود او زنی بادرایت و باهوش است که استعداد بالایی در مدیریت دارد. ابتهاج که به زندان رفت، آذر دستور داد تا عکس محمدرضا شاه پهلوی را در تمام شعب بانک نصب کنند. داستان مقاومت ابوالحسن ابتهاج برای نصب نکردن عکس شاه به دیوار شعبه های بانک ایرانیان، خود یکی از چند بهانه ای بود که او را روانه زندان کرد.

آذرنوش صنیع به همراه همسرش ابوالحسن ابتهاج بانک ایرانیان را راه اندازی کردند؛ در واقع آذر اولین زنی بود که عضو هیات مدیره یک بانک و برای مدتی مدیرعامل آن شد. با وجود اینکه ابتهاج ممنوع الملاقات بود، آذر با ذکاوت تمام توانست با چادری که به سر می کرد و به او هویت دیگری می بخشید؛ با نام همسر یکی از زندانیان وارد زندان شود. او روزی دوبار برای ابوالحسن ابتهاج از خانه غذا می برد و در همان زمان کوتاه مسائل بیرون را با ابتهاج در میان می گذاشت.

آذر در طول دوران زندانی بودن ابتهاج توانست خبرنگاران و افراد بانفوذ زیادی را تحت عناوین مختلف خانوادگی به ملاقات با همسرش ببرد تا بلکه بتواند نقشی در آزادی او داشته باشد. آذر صنیع همسر ابوالحسن ابتهاج، اولین زن بانکدار ایرانی است که توانست در سال 1338 عضو هیات مدیره بانک ایرانیان شود.

آنچه از آذر صنیع در یاد ها مانده، زنی با چشمانی سیاه را قدی متوسط است که در قوی الاراده بودن او هیچ اختلاف نظری وجود ندارد. آذر صنیع خیلی در حافظه تاریخ بانکداری ایران و نیز اسناد تاریخی ثبت نشده؛ اما آنچه پیش روی شماست، برش هایی از زندگی آذر است که بیشتر از خاطرات ابوالحسن ابتهاج روایت شده است.

آذر در خاطرات ابتهاج

ردپای آذر در فصل های پایانی کتاب خاطرات ابوالحسن ابتهاج به کرات دیده می شود. ابوالحسن ابتهاج در کتاب خاطراتش آذر را صمیمی ترین یار و یاور خود خطاب کرده است. ابتهاج تاکید دارد، آذر تا جایی که از دستش برمی آمده در تمام مراحل زندگی، به ویژه در دشوارترین روز ها از جمله دورانی که ابتهاج زندان بوده، او را کمک کرده. ابتهاج، آذر را یکی از مهره های اصلی در ایجاد و حفظ بانک ایرانیان دانسته و او را اولین مدیرعامل زن یک بانک معرفی کرده است.

ابتهاج در کتاب خاطراتش می نویسد: آذر به تمام معنی برازنده بود؛ طوری که به هر جایی پا می گذاشت، همه متوجه او می شدند و در نتیجه مورد حسادت دیگران واقع می شد. او زنی بود قوی الاراده و مهربان و در بعضی موارد کمک های مالی او به دوستان و آشنایانش دردسر هایی برای ما ایجاد می کرد. آذر حتی نسبت به کسانی که خاطرش را آزرده می ساختند، بسیار باگذشت بود. او در دوستی به حد افراط وفادار و در دشمنی بسیار سرسخت بود.

ابتهاج مدعی است که با آذر در یکی از مهمانی های برادرش آشنا شده. او ماجرای آشنایی خود را با آذرنوش صنیع این چنین راویت می کند: سرنوشت بر این بود که من بر حسب اتفاق در یکی از مهمانی های برادرم با آذر آشنا و پس از 26 سال از همسر اولم مریم معززالدوله نبوی جدا شوم. من و آذر در سال 1335با هم ازدواج کردیم. من از مریم اولادی نداشتم.

ابوالحسن ابتهاج واکنش مطبوعات را در مورد ازدواجش با آذر بسیار هیجانی می خواند. او در کتاب خاطرات خود در مورد حواشی این ازدواج اشاره کرده و می نویسد: ازدواج ما نه تن ها در ایران؛ بلکه در خارج از کشور نیز هیجانی ایجاد کرد و منجر به ساختن داستان هایی شد که تا مدت ها نقل محافل و مطبوعات بود.

آذر دندان پزشک یا آذر بانکدار

آذر صنیع به پیروی از پدر به دانشکده دندان پزشکی رفت و در این رشته فارغ التحصیل شد. او دوره کوتاهی به تدریس در دانشگاه مشغول بود و جزو اولین زنانی به شمار می رفت که به تدریس در دانشگاه پرداخت. آذرنوش نتوانست در حرفه دندان پزشکی مشغول شود، اما زندگی او طوری رقم خورد که در جریان ازدواج با همسر سوم خود وارد عرصه بانکداری، اقتصاد و مدیریت شد.

ابتهاج در کتاب خاطرات خود اشاره کرده که اغلب فعالیت های وکالتی خود را به آذر می سپرده است. از این رو آذر به خریدوفروش املاک و سهام می پرداخت و در این زمینه خوب عمل می کرد؛ به طوری که ابتهاج در دوران زندانی بودن خود بانک ایرانیان را به آذر سپرد.

بخشی از یک مقاله به قلم شهناز دیواندری

منبع: برترین ها
انتشار: 5 شهریور 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: kishnet65.ir شناسه مطلب: 1080

به "آذر صنیع؛ اولین زن بانکدار ایرانی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "آذر صنیع؛ اولین زن بانکدار ایرانی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید