مطالعات ژنتیکی شهری که در آن کهن ترین جراحی مغز اجرا شده است - سفر به کیش

به گزارش گروه اجتماعی خبرنگاران، حسین مرادی - سرپرست ایرانی پروژه مطالعات میان رشته ای و بازنگری عرصه و حریم در شهر سوخته با اعلام این خبر گفت :نخستین فصل مطالعات میان رشته ای و بازنگری عرصه و حریم شهرسوخته با همکاری مشترک گروه ایرانی و گروه ایتالیایی به سرپرستی انریکو اسکالونه از دانشگاه سالنتو ایتالیا در این محوطه باستانی به اجرا در آمد.

وی اضافه نمود: بررسی مواد باستانی نظیر اسکلت ها، استخوانهای جانوری و نمونه های گیاهی با حضور گروهی از باستان شناسان و محققان میان رشته ایی ایرانی و ایتالیایی در شهر سوخته در حال انجام است.

به گفته مرادی، این پژوهشگران قصد دارند با مطالعه بر روی بقایای انسانی به دست آمده از گورستان شهر سوخته علاوه بر پی بردن به بخشی از روش زندگی در هزاره سوم پیش از میلاد در این محوطه، به مسائلی از قبیل تنوع نژادی با تمرکز بر مطالعات مرتبط با دانش ژنتیک بر روی استخوانهای انسانی به دست آمده از شهرسوخته نیز بپردازند.

این باستان شناس گفت: در این پروژه که نخستین فصل آن در سال جاری و با هدف فراهم کردن مقدمات مطالعات گسترده انجام می شود محققان ایتالیایی ضمن بازدید از شهر سوخته با مواد فرهنگی و بقایای باستانی که طی 15 فصل کاوش، گروه ایرانی به سرپرستی دکتر سید منصور سیدسجادی از شهر سوخته به دست آمده است آشنا شدند.

به گفته وی آنها ضمن آشنایی اولیه با منطقه برآورد دقیق تری برای انجام مطالعات گسترده در سالهای آینده خواهند داشت.

وی گفت: گروه باستان شناس را محققان میان رشته ای مرتبط با باستان شناسی همچون انسان شناس، جانور شناس و گیاه باستان شناس و همچنین گروهی از متخصصان نقشه برداری همراهی می کنند.

تهیه نقشه دقیق تر از شهر سوخته

این باستان شناس تأکید کرد: یکی از اهداف عمده این گروه بازنگری در عرصه و حریم شهرسوخته است تا ضمن تهیه نقشه های توپوگرافی دقیق از تپه شهرسوخته، چشم انداز دقیق تری از محدوده اصلی و بخش های مختلف شهرسوخته ارائه کنند.

وی اضافه نمود: این پژوهشگران همچنین در نظر دارند با مطالعات مرتبط با ژنتیک، به بخشی از پاسخ های مرتبط با سوالات موجود در ارتباط با انسان شناسی شهرسوخته و گوناگونی قومی نژادی و همچنین آسیب ها و بیماری هایی که مردمان ساکن در این محوطه باستانی را شامل می شده، پی ببرند.

مرادی هدف اصلی از این پروژه را توسعه دانش میان رشته ای در کاوش های باستان شناسی شهر سوخته اعلام کرد تا ضمن دست یابی به اطلاعات ارزشمند، بازسازی دقیق تری از روش زندگی، ارتباطات و محیط طبیعی دشت سیستان در هزاره سوم پیش از میلاد به دست آید.

پروژه مشترک گروه ایرانی و ایتالیایی درباره مطالعات میان رشته ایی و بازنگری عرصه و حریم در شهر سوخته با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.

بر مبنای یافته های باستان شناسان شهر سوخته 280 هکتار وسعت دارد و بقایای آن نشان می دهد که این شهر دارای پنج قسمت اساسی بوده که شامل بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته؛ بخش های مرکزی؛ منطقه صنعتی؛ بناهای یادمانی و گورستان است که به صورت تپه های متوالی و چسبیده به هم واقع شده اند. هشتاد هکتار از شهر سوخته را بخش مسکونی تشکیل داده است.

برای نخستین بار در شهر سوخته یک چشم مصنوعی متعلق به 4800 سال پیش کشف شد این چشم مصنوعی متعلق به زنی 25 تا 30ساله بوده که در یکی از گور های شهر سوخته مدفون شده بوده است.

یکی شگفت انگیزترین یافته های شهر سوخته، پیدایی نشانه های کهن ترین جراحی مغز در شهر سوخته است. جمجمه ای از دختر دوازده یا سیزده ساله که در 4800 سال پیش، پزشکان آن دیار برای درمان بیماری هیدروسفالی (جمع شدن مایع درجمجمه) بخشی از استخوان جمجمه او را برداشته و جراحی کردند که مدت ها بعد از این عمل زنده مانده است.

همچنین در طی کاوش های انجام گرفته در شهر سوخته یک خط کش ساخته شده از چوب آبنوس کشف شد.

از گور باستانی موسوم به شماره 761 کهن ترین تخته نرد جهان به همراه 60 مهره آن در شهر سوخته پیدا شد. این تخته نرد بسیار قدیمی تر از تخته نردی است که در گورستان سلطنتی اور در بین النهرین پیدا شده بود.

باستان شناسان همچنین هنگام کاوش در شهر سوخته، در گوری 5 هزار ساله جامی را پیدا کردند که نقش یک بز همراه با یک درخت روی آن دیده می شود. آنها پس از بررسی این شئی دریافتند نقش موجود بر آن برخلاف دیگر آثار به دست آمده از محوطه های تاریخی شهر سوخته، تکراری هدفمند دارد، به گونه ای که حرکت بز به سوی درخت را نشان می دهد.