سرانجام داستان فراوری هشت خودرو در کارخانه های ایران؛ از ویتارا تا ساندرو - سفر به کیش

به گزارش خبرنگاران فراوری انواع محصول سواری از 536 هزار دستگاه به حدود 376 هزار دستگاه رسیده است. این آمار از عملکرد شش ماه نخست سال جاری نشان می دهد هشت خودروی عمدتا مونتاژی با توقف فراوری در شهریور سال جاری روبرو شده و احتمالا دیگر جایی در خودروسازی کشور نخواهند داشت. سراتو، آریو، سوزوکی گرندویتارا، تندر90 ایران خودرو، تندر90 پارس خودرو، ساندرو، پارس تندر و دانگ فنگ با توقف فراوری روبرو شده اند.

آمار فراوری خودروهای سواری در کشور طی شش ماه نخست سال جاری نشان می دهد سه خودروساز بزرگ شامل ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش 30 درصدی را تجربه نموده اند. آمارها همچنین نشان می دهند هشت خودرو عمدتا مونتاژی با توقف فراوری در شهریور سال جاری روبرو شده و احتمالا دیگر جایی در خودروسازی کشور نخواهند داشت. بنابر گزارشی که خودروسازان از فراوری خود به بورس ارائه داده اند، در مجموع 376 هزار و 268 دستگاه انواع محصول سواری تا خاتمه شهریور در این سه شرکت به فراوری رسیده است، حال آنکه در نیمه نخست سال گذشته، این رقم بیش از 536 هزار دستگاه بود. در واقع بازیگران اصلی صنعت خودروی کشور در نیم سال ابتدایی سال جاری بیش از 160 هزار دستگاه کمتر از مدت مشابه سال گذشته فراوری داشته اند. در این بین، سایپا توانسته با فراوری 179 هزار و 813 دستگاه انواع محصول سواری طی شش ماه نخست سال جاری، موقعیت خود را به عنوان پرتیراژترین خودروساز داخلی حفظ کند. سایپا چند ماهی می گردد که عنوان پرتیراژترین خودروساز کشور را یدک می کشد و این در حالی است که این عنوان پیش تر در اختیار ایران خودرویی ها بود. به نظر می رسد یکی از دلایل پیشی دریافت تیراژ سایپا از رقیب آبی پوش، فراوری محصولات دارای کسری قطعه طی نیمسال 98 است. پیش تر وزارت صنعت،معدن و تجارت اصرار داشت خودروسازان تیراژ را ولو با فراوری محصولات ناقص بالا ببرند و این سیاست سبب شد چیزی حدود 200 هزار دستگاه خودرو در پارکینگ ها دپو شوند.

هرچه هست، طبق آماری که سایپا به بورس ارائه داده، این شرکت تا خاتمه شهریور سال جاری 179 هزار و 813 دستگاه محصول سواری را به فراوری رسانده تا در مقایسه با 6 ماه نخست سال گذشته 2/ 3 درصد کاهش تیراژ را تجربه کند. سایپایی ها البته توانسته اند تیراژ ماهانه خود را در شهریور افزایش دهند. نارنجی های جاده مخصوص در آخرین ماه تابستان 33 هزار و 465 دستگاه محصول فراوری نموده اند که نشان از افزایش 36 درصدی نسبت به مرداد سال جاری دارد. زیرمجموعه این شرکت یعنی پارس خودرو نیز تیراژی 8 هزار و 922 دستگاهی در شهریور از خود به جا گذاشته و بنابراین توانسته در مقایسه با مرداد، فراوری را 16 درصد بالا ببرد. پارس خودرویی ها البته در نیمسال ابتدایی 98 با افت 7/ 43 درصدی تیراژ روبرو و تنها 48 هزار و 67 دستگاه فراوری داشته اند.

از ایران خودرو نیز خبر می رسد این شرکت طی 6 ماه ابتدایی سال جاری تیراژی 158 هزار و 617 دستگاهی را به ثبت رسانده که نشان می دهد در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته 40 درصد کاهش داشته است. آبی های جاده مخصوص همچنین در آمار فراوری ماهانه خود نیز کاهش فراوری داشته اند. طبق صورت های اقتصادی ارائه شده به بورس، ایران خودرو در شهریور سال جاری 21 هزار و 700 دستگاه تیراژ داشته و این یعنی نسبت به مرداد، 8/ 25 درصد افت نموده است. در مجموع طی شهریور سال جاری 63 هزار و 108 دستگاه محصول سواری طی آخرین ماه تابستان در سه خودروساز بزرگ کشور به فراوری رسیده که از افزایش چهار درصدی نسبت به مرداد حکایت می نماید.

نکته مهم دیگری که در کارنامه فراوری نیمسال نخست 98 به چشم می آید، توقف فراوری بعضی خودروها است. اگر آخرین آمار فراوری یعنی شهریور ماه را در نظر بگیریم، چندین خودرو شامل سراتو، آریو، سوزوکی گرندویتارا، تندر90 ایران خودرو، تندر90 پارس خودرو، ساندرو، پارس تندر و دانگ فنگ با توقف فراوری روبرو شده اند. توقف فراوری خودروهای موردنظر به طور مستقیم با تحریم در ارتباط است، چه آنکه شرکت های خارجی مادر از ترس جریمه های آمریکا، از ارسال قطعات محصولات مونتاژی خود به ایران، خودداری می نمایند. اگر آمار خودروسازی خصوصی را نیز در نظر بگیریم، چندین محصول مونتاژی در این بخش از صنعت خودرو کشور نیز به دلیل تحریم با توقف فراوری روبرو شده اند.

دانگ فنگ هم رفت

سری اما به جزئیات آمار فراوری خودروهای سواری در 6 ماه سال جاری بزنیم و ببینیم تیراژ محصولات مختلف چه افت و خیزی را تجربه نموده است. طبق آمار اعلامی، ایران خودرویی ها تنها در فراوری دو محصول خود آماری مثبت را به ثبت رسانده و سایر خودروهای سواری این شرکت کاهش فراوری را نسبت به 6 ماه سال گذشته تجربه نموده اند. آمار منتشرشده در بورس نشان می دهد، در بین محصولات ایران خودرو، گروه پژو این شرکت کاهش 26 درصدی را در 6 ماه نخست سال جاری و نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه نموده است. بر این اساس، در مجموع 102 هزار و 891 دستگاه انواع پژو (منهای مدل 2008) در ایران خودرو به فراوری رسیده که احتمالا بیشترین تیراژ مربوط به 206 بوده است. در آمار ارائه شده، تعیین نیست مدل های مختلف پژو شامل 206، 405، 207 و پارس هر کدام چند دستگاه تیراژ داشته اند، با این حال با توجه به روند قبلی، این احتمال که فراوری 206 از سایر مدل ها بیشتر بوده باشد، بالاتر است. دیگر پژوی میهمان ایران خودرو یعنی 2008 طی نیمه نخست سال جاری چهار هزار و 636 دستگاه فراوری داشته که نشان می دهد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 18 درصد افزایش داشته است.

آبی های جاده مخصوص اما در فراوری سمند با کاهش فراوری روبرو شده اند. بنابر آمار منتشرشده، این شرکت طی 6 ماه ابتدایی سال جاری، 18 هزار و 16 دستگاه انواع سمند را فراوری نموده که نشان می دهد تیراژ این محصول در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 74 درصد کاهش داشته است. ایران خودرویی ها تعیین ننموده اند هر کدام از سایت های فراورینماینده سمند، چه تیراژی از این محصول را طی 6 ماه ابتدایی سال جاری به ثبت رسانده اند. اما آن طور که آمار فراوری منتشرشده روایت می نماید، ایران خودرو در فراوری دنا نیز با افت روبرو شده اما توانسته تیراژ رانا را بالا ببرد. طبق آمار منتشره، در نیمه نخست سال جاری، 13 هزار و 815 دستگاه دنا در ایران خودرو فراوری شده که افت 38 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال 97 در پی داشته است. این در حالی است که دیگر محصول ایران خودرو یعنی رانا 58 درصد رشد تیراژ را به خود می بیند. بنابر آمار منتشره، ایران خودرو تیراژی دو هزار و 838 دستگاهی را تا خاتمه شهریور سال جاری به نام رانا ثبت نموده است. نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران خودرو، محصولاتی که تیراژ آنها پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم ها علیه صنعت خودرو، نزولی شده و بعضی حتی دیگر فراوری نمی شوند.

آن طور که آمار می گوید، آبی های جاده مخصوص در 6ماه ابتدایی سال جاری تنها 120 دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ نموده اند. این آمار نشان می دهد فراوری شاسی بلند مونتاژی و ژاپنی ایران خودرو در مقایسه با 6ماه ابتدایی سال گذشته 94 درصد افت نموده است. ویتارا البته در حال حاضر دیگر در ایران خودرو مونتاژ نمی گردد؛ زیرا شرکت ژاپنی ارسال قطعات این محصول به ایران را به دلیل تحریم متوقف نموده است.طبق آمار ارائه شده به بورس ایران خودرو توانسته دو هزار و 860 دستگاه هایما مونتاژ کند. با توجه به این آمار، تیراژ شاسی بلند چینی ایران خودرو در 6 ماه سال جاری و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 5/ 64 درصد افت را نشان می دهد. دیگر محصول چینی ایران خودرو به نام دانگ فنگ هم افت فراوری را در بازه زمانی تحت آنالیز به خود می بیند. دانگ فنگ آماری دو هزار و 131 دستگاهی را تا خاتمه شهریور سال جاری به ثبت رسانده که نشان می دهد در مقایسه با 6ماه ابتدایی سال گذشته، 6/ 82 درصد افت نموده است. طبق صورت های اقتصادی ارائه شده به بورس، ایران خودرویی ها در شهریور سال جاری حتی یک دستگاه دانگ فنگ نیز فراوری ننموده اند. بنابراین احتمالا این محصول چینی نیز به جمع حذف شدگان تحریم خودروسازی ایران پیوسته است.

بازگشت برلیانس

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در فراوری محصولات خود طی 6ماه ابتدایی 98 به جا گذاشته است. طبق آمار ارائه شده به بورس، سایپایی ها در فراوری سراتو که محصولی مونتاژی و تحت لیسانس کیاموتورز کره است، با افت فراوری روبرو شده اند. بر این اساس تا خاتمه شهریور سال جاری سه هزار و 630 دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، 61 درصد افت را نشان می دهد. سراتو نیز جزو محصولاتی است که فراوری آن متوقف شده، زیرا طرف کره ای به دلیل تحریم، قطعات آن را در اختیار سایپا قرار نمی دهد. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا 79 هزار و 728 دستگاه تیراژ طی 6ماه ابتدایی سال جاری داشته و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 3/ 1 درصد کاهش را نشان می دهد. این در حالی است که فراوری پراید در 6 ماه ابتدایی سال جاری 16 درصد افزایش داشته است. طبق صورت های اقتصادی ارائه شده به بورس، سایپا و پارس خودرو 138 هزار و 122 دستگاه از این محصول را در نیمسال نخست 98 به فراوری رسانده اند.

از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی به بورس، پارس خودرو به عنوان زیرمجموعه سایپا تنها 84 دستگاه برلیانس به فراوری رسانده تا نسبت به 6ماه ابتدایی سال گذشته 98 درصد افت را تجربه کند. گزارش های قبلی نشان می داد فراوری برلیانس در گروه خودروسازی سایپا متوقف شده، با این حال در آمار پارس خودرو، تیراژی پنج دستگاهی برای این محصول در شهریور به ثبت رسیده است. باید منتظر و ماند دید آیا فراوری برلیانس در سایپا ادامه خواهد داشت یا اینکه در آمارهای جدید باز هم متوقف خواهد شد.سایپایی ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز مونتاژ نمایند که در این بین، چانگان تیراژی سه هزار و 271 دستگاهی را طی 6ماه ابتدایی سال جاری از خود به جا گذاشته و بنابراین 55 درصد افت را به خود می بیند. طبق آمار اما فراوری دیگر محصول چینی سایپا یعنی آریو متوقف شده است. سایپا تا خاتمه شهریور سال جاری تنها 120 دستگاه آریو به فراوری رسانده که نسبت به 6 ماه ابتدایی سال گذشته 97 درصد افت را نشان می دهد.

خاتمه رنو

نگاهی هم به اوضاع فراوری خانواده ال90 در 6 ماه ابتدایی سال جاری بیندازیم تا تعیین گردد این محصول رنو چه میزان افت را طی بازه زمانی موردنظر تجربه نموده است. آن طور که آمار ارائه شده به بورس می گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر90 (شامل تندر معمولی، پارس تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی 6 ماه ابتدایی سال جاری به چهار هزار و یک رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 5/ 88 درصد افت را به خود می بیند. اگر آمار فراوری خانواده تندر90 را به صورت جداگانه آنالیز کنیم، تعیین می گردد هر دو شرکت ایران خودرو و پارس خودرو با افت فراوری این محصول روبرو شده اند. بر این اساس، ایران خودرویی ها با توجه به تیراژ هزار و 81 دستگاهی خود با افتی 86 درصدی روبرو شده اند. این خودروساز، تندر90 را در مدل های معمولی و اتومات به فراوری می رساند. طبق آمار، پارس خودرو نیز در 6ماه نخست سال جاری دو هزار و 920 دستگاه محصول مربوط به خانواده ال90 فراوری نموده تا نسبت به مدت مشابه سال گذشته 89 درصد افت را تجربه کند. این آمار شامل تندر90، پارس تندر و ساندرو (در مدل های معمولی و استپ وی) می گردد. طبق آمارهای ارائه شده به بورس اما فراوری محصولات رنو در کشور طی شهریور سال جاری به طور کامل متوقف شده است.