همه چیز درباره گل زاموفیلیا؛ انواع، خصوصیات و نکات کشت - سفر به کیش

معرفی کوتاه از گیاه زاموفیلیا

برای کسانی که می خواهند در خانه یا محیط های اداری یک گیاه سبز بدون دردسر داشته باشند، زاموفیلیا برترین گیاه است. این گیاه زیبا و کم توقع می تواند به تصفیه هوای آپارتمان هم یاری کند. برای نگهداری از این گیاه باید با مشخصات و ویژگی های آن آشنا شوید.

مشخصات زاموفیلیا

نام علمی آن Zamioculcas zamiifolia است. برگچه های ضخیم، مومی و شانه ای شکل دارند که از 7 تا 12 سانتی متر طول دارند و به طور متناوب در امتداد ساقه رشد می نمایند. رنگ برگ آن معمولا سبز تیره است اما بسته به رقم گیاه این رنگ می تواند متفاوت باشد. گیاهان زاموفیلیا که در داخل خانه رشد می نمایند، می توانند 60 تا 90 سانتی متر رشد نمایند. این گیاه رشد کندی دارد و معمولا سه تا پنج سال طول می کشد تا به این اندازه برسد. اگرچه بعضی از آن ها سریع تری رشد می نمایند و در هر فصل تا 15 سانتی متر افزایش ارتفاع دارند. این گیاه به طور بالقوه در اواسط تابستان تا اوایل پاییز گل می دهد اما گل های آن بسیار کوچک هستند و خیلی مجذوب کننده نیستند. اگرچه این گیاه، عمدتا یک گیاه دارای شاخ و برگ محسوب می گردد اما ممکن است گاهی اوقات گل هایی به شکل اسپادیس های کرمی رنگ، شبیه گل های نیلوفر صلح فراوری کند. گل های این گیاه کوچک هستند و معمولا در زیر پایه برگ ها پنهان می شوند. گیاهان زاموفیلیا از ریزوم های بزرگ و ضخیم که شبیه سیب زمینی هستند رشد می نمایند. این ریزوم ها آب را ذخیره می نمایند. به همین علت است که این گیاه، شرایط خشکسالی و کم آبی را تحمل می نماید.

ارقام رایج تر زاموفیلیا

• Zamioculcas zamiifolia ‘Raven: رقمی نسبتا نو که با شاخ و برگ های بنفش تیره متمایل به قرمز شناخته می گردد.

• Zamioculcas zamiifolia ‘Variegated: دارای شاخ و برگ سبز با رنگ های سفید و زرد است. اگر نور کافی به آن داده نگردد، تنوع رنگی آن محو می گردد.

• Zamioculcas zamiifolia ‘Zamicro : یک نسخه کوتوله از زاموفیلیا که کمی کوچک تر است (زیر 60 سانتی متر ارتفاع دارد) و برگ های آن با شکل باریک تری رشد می نمایند.

• Zamioculcas zamiifolia ‘Zenzi: یک نوع زاموفیلیای کوتوله دیگر (ارتفاع آن به بلندتر از 38 سانتی متر نمی رسد) با برگ های کوچک تر و کمی پیچ خورده است.

زاموفیلیا در فرهنگ های مختلف

زاموفیلیا نماد رفاه، استقامت و طول عمر است. به زاموفیلیا گیاه ابدیت نیز می گویند. فراتر از مجذوب کنندهیت بصری و احتیاج کم به رسیدگی، گیاه زاموفیلیا، جایگاه ویژه ای در فرهنگ فنگ شویی دارد. در این فرهنگ باستانی چینی که بر هارمونی جریان انرژی اعتقاد دارد، زاموقیلیا نماد رفاه و رشد و به ویژه نماد انرژی مثبت است. این گیاه می تواند به اشکالی که در ادامه می خوانید بر محیط زندگی شما تأثیرگذار باشد:

• اتاق نشیمن: یک گیاه زاموفیلیا که در اتاق نشیمن شما قرار می گیرد، می تواند احساس هماهنگی و با هم بودن را تقویت کند.
• دفتر کار: ارتباط زاموفیلیا با رشد و شروع نو، آن را برای فضای کاری شما ایده آل می نماید و خلاقیت و بهره وری را تشویق می نماید.
• اتاق خواب: انرژی آرام بخش این گیاه می تواند فضایی آرام در اتاق خواب شما ایجاد کند و خوابی آرام را موجب گردد.

بعلاوه در بسیاری از فرهنگ ها، زاموفیلیا، نماد خوش شانسی و ثبات در کار است.

زاموفیلیا از کجا آمد؟

زاموفیلیا (که نام اصلی آن زامیفولیا است) قرن ها اسست که وجود دارد و منشأ آن آفریقای مستعد خشکسالی است (در آن جا در فضای باز رشد می نماید). در این منطقه به زاموفیلیا جواهر زنگبار نیز می گویند. چند دهه پیش، کارشناسان نهالستان های هلندی واقع در آفریقای جنوبی، قابلیت تکثیر این گیاه را دریافتند و در سال 1996 توزیع آن را در سراسر دنیا شروع کردند. از آن موقع، گیاهان زاموفیلیا محبوبیت زیادی پیدا نموده اند و وارد خانه ها و ادارات در سراسر دنیا شده اند.

منطقه ها بومی و زیستگاه گیاه زاموفیلیا

گیاهان زاموفیلیای وحشی در جنگل های سایه دار در جنوب شرقی آفریقا، به ویژه در شرق آفریقای جنوبی و جنوب موزامبیک رشد می نمایند. این مکان ها خشک تر هستند، خیلی آفتابی نیستند و اغلب خاک های شنی دارند.

مزایای نگه داری از گیاه زاموفیلیا

نگهداری از گیاه زاموفیلیا مزایای مختلفی دارد که 2 مورد از آن ها از بقیه مهم تر هستند.

1. کاهش استرس

مطالعات نشان می دهد که بودن در میان فضای سبز و کار با گیاهان ممکن است به شما یاری کند کمتر احساس اضطراب و استرس کنید. بودن در کنار زاموفیلیا، احساس افسردگی را کاهش داده و خلق و خوی شما را بهبود می بخشد. این گیاه آپارتمانی، نگرش شما را بهبود می بخشد، در شما خلاقیت ایجاد می نماید و مطمئنا بهره وری کاری شما را افزایش می دهد.

2. تصفیه نماینده هوا

این گیاه می تواند سموم موجود در هوا مانند تولوئن، زایلن و بنزن را که می توانند دی اکسید کربن را از هوا جذب نمایند، فیلتر کند. بسیاری از افراد برای داشتن محیطی بهتر این گیاه را داخل اتاق خواب خود قرار می دهند. این کار باعث می گردد که محیط اتاق شما سالم و مناسب برای زندگی باشد. زاموفیلیا جدا از اینکه کمی به خانه شما ظرافت می بخشد، مزیت تنفس در هوای خوب و ایمن را نیز به شما می دهد.

کاربرد و موارد مصرف گیاه زاموفیلیا

زاموفیلیا در حذف آلاینده ها از هوا بسیار مؤثر است. طبق مطالعات ناسا، این گیاه در حذف آلاینده های مضر مانند فرمالدئید، بنزن، زایلن، تری کلرواتیلن، تولوئن و دی اکسید کربن از هوا کاربرد دارد.

نگهداری و مراقبت از زاموفیلیا

اگر متوجه شدید گیاه شما اخیرا رشد چندانی ننموده است یا بدون علت حالت افتادگی پیدا نموده است، ریشه ها را آنالیز کنید. اگر ریشه ها از خاک بیرون زده اند و یا به نظر می رسد که دور یکدیگر می پیچند، گیاه باید در گلدان بزرگ تری کاشته گردد. احتیاج به گلدان نو در مواقعی دیگر نیز احساس می گردد. مثلا زمانی که ریزوم ها شروع به فشار دادن به لبه گلدان می نمایند. در بهار یا تابستان زمانی که گیاه شما به طور فعال در حال رشد است، برای کاهش شوک پیوند، آن را در گلدان نو بکارید. گلدانی یک سایز بزرگتر از گلدان فعلی انتخاب کنید یا گیاه را تقسیم کنید و ریزوم های بیرونی را بردارید. می توانید گیاه مادری را در گلدان اصلی خود با ایجاد شرایط زندگی نو، دوباره بکارید.

خاک

زاموفیلیا به نوع خاصی از خاک گلدان احتیاج ندارد. هر خاک گلدانی با زه کشی خوب حاوی پرلیت، مناسب این گیاه است. در خصوص تغذیه آن، یک بار در ماه هنگام آبیاری، از کود مایع متعادل گیاه آپارتمانی (20-20-20) بهره ببرید.

نور

اگرچه زاموفیلیا می تواند نور غیرمستقیم کم را تحمل کند اما در نور غیرمستقیم میانه تا روشن رشد می نماید. مناسب ترین اندازه نور برای این گیاه، حداقل شش ساعت در روز است و در ماه های گرم سال می تواند تا 12 ساعت را نیز تحمل کند. با این حال، مهم است که آن را از آفتاب شدید و مستقیم دور نگه دارید زیرا نور شدید می تواند برگ ها را بسوزاند. به طور مثال، با انتقال آن به سمت مرکز اتاق یا قرار دادن یک پرده شفاف روی پنجره های رو به جنوب شرایط این گیاه را بهتر کنید. اگر به پنجره دسترسی ندارید، نگران نباشید زیرا زاموفیلیا زیر نور فلورسنت نیز به خوبی رشد می نماید.

آب

گیاه خود را هر 2 تا 3 هفته یکبار آبیاری کنید و بین دو آبیاری اجازه دهید خاک خشک گردد. در نور شدیدتر، بیشتر و در ماه های زمستان یا نور کم، کمتر آبیاری را انجام دهید. علائم تشنگی در گیاه عبارتند از پژمردگی، چروکیده شدن برگ ها و خشک شدن مخلوط گلدان، در حالی که مخلوط مرطوب یا زرد شدن برگ ها و لخته شدن برگ ها، نشان دهنده آبیاری بیش از حد و پوسیدگی ریشه است.

رطوبت

این گیاه به رطوبت خاصی جز رطوبت موجود در خانه احتیاجی ندارد. اگر می خواهید برای زاموفیلیا، رطوبتی را که در آب و هوای بومی خود تجربه می نماید، شبیه سازی کنید، رطوبت را 40 تا 50 درصد افزایش دهید. سطح رطوبت را می توان با قرار دادن گیاهان در کنار هم یا افزودن یک دستگاه رطوبت ساز یا یک سینی سنگریزه افزایش داد. از قرار دادن گیاه، در نزدیکی دریچه های تهویه مطبوع و گرمایشی خودداری کنید زیرا در این صورت به سرعت رطوبت خود را از دست داده و برگ های آن قهوه ای می گردد.

دما

بیشتر گیاهان آپارتمانی دمایی را در محدوده 18 تا 30 درجه سانتی گراد ترجیح می دهند. بهتر است دما خیلی کمتر از این اندازه نگردد. دمای 15 درجه سانتی گراد به عنوان دمای پایه و حداقلی در نظر گرفته گردد.

برای اینکه شاخ و برگ گیاه را زیبا و براق نگه دارید، آن ها را با یک پارچه مرطوب تمیز کنید تا گرد و غبار آن پاک گردد. گهگاه اسپری کردن برگ ها با آب باعث کاهش تجمع گرد و غبار می گردد. عاری بودن گیاه از گرد و غبار، برای سلامتی آن نیز مفید است زیرا در این صورت برگ های آن می توانند نور بیشتری را جذب نمایند.

هرس زاموفیلیا، مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی دیگر، باعث رشد شاخه یا برگ نو گیاه نمی گردد اما گاهی اوقات برای بهبود شکل گیاه و حذف شاخ و برگ های زرد یا آسیب دیده، لازم است. برگ های زیرین و قدیمی تر را جدا کنید. اگر گیاه شما بیش از حد رشد نموده است، می توانید کل ساقه ها را با برش دادن آن ها از پایه با یک چاقوی تیز یا قیچی هرس جدا کنید. برای جلوگیری از تماس پوستی حتما دستکش بپوشید.

روش های تکثیر زاموفیلیا

این گیاهان به وسیله تقسیم، قلمه برگ و ساقه برگ تکثیر می شوند. تقسیم، ساده ترین راه است و می توانید در هنگام تعویض گلدان، آن را انجام دهید. در این زمان، ریزوم ها به راحتی جدا می شوند و پس از جدا شدن، می توان آن ها را در گلدان های جداگانه کاشت. هنگام انجام این مراحل، در حفظ ریشه ها محتاط باشید.

قلمه های برگ احتیاج به ایجاد سیستم ریشه دارند. بنابراین، شما برای استفاده از این روش تکثیر به صبر زیادی احتیاج دارید. ممکن است در این روش، شش تا نه ماه طول بکشد تا ریزوم و بعلاوه قسمت بالایی قلمه رشد کند. در این روش، یک قلمه از یک گیاه بالغ و بخشی از ساقه و حداقل دو برگ بگیرید. ساقه را در خاک ترکیبی گلدانی با زه کشی خوب بکارید و برگ ها را بالاتر از سطح خاک نگه دارید. قلمه را در یک نقطه گرم قرار دهید که نور غیر مستقیم دریافت می نماید.

قلمه ساقه برگ نیز یک روش سریع تکثیر است. برای این کار باید کل ساقه برگ را از پایه جدا کنید و آن را در آب قرار دهید تا ریشه ها شکل بگیرند.

آفات و بیماری های زاموفیلیا

گیاهان زاموفیلیا مستعد آفات نیستند اما می توانند آفات رایج گیاهان آپارتمانی از جمله حشرات آردآلود، شپشک ها، پشه های قارچی و شته ها را جذب نمایند. این گیاهان را عاری از گرد و غبار نگه دارید و در صورت بروز آلودگی از روغن باغبانی بهره ببرید.

ضایعات آغشته به آب و لکه های قهوه ای با هاله های زرد، نشان دهنده بیماری قارچی یا باکتریایی ناشی از آبیاری بیش از حد است. گیاه را ایزوله کنید، تا زمانی که خاک آن خشک گردد، از آبیاری آن خودداری کنید. برگ های به شدت آسیب دیده را جدا کنید. می توانید این گیاه را با استفاده از قارچ کش درمان کنید.

آفات مهم

• شپشک آردآلود: حشرات کوچک، سفید و بیضی شکل به اندازه 6 میلی متر که باعث ایجاد موم پودری روی ساقه گیاهان می شوند. برای از بین بردن آن ها، گیاه را با آب، صابون حشره کش یا روغن چریش اسپری کنید.
• پشه قارچی: مگس های کوچک که تخم ها و لاروهای آن ها در خاک گیاه مشاهده می شوند. خشک نگاه داشتن خاک به دفع آن ها یاری می نماید.
• شته ها: حشره های کوچک گلابی شکل که سبز، زرد، قرمز یا سیاه هستند.

مسائل رایج در خصوص گیاه

آب دهی زیاد

رایج ترین مسئله ای که گیاهان زاموفیلیا تجربه می نمایند، اندازه آب دریافتی آن هاست. فقط زمانی آبیاری کنید که 7 سانتی متر بالای خاک آن ها خشک شده باشد تا از آبیاری بیش از حد و پوسیدگی ریشه جلوگیری گردد.

رشد ساقه بلند و برگ های دور از هم

گیاه زاموفیلیا به علت توانایی خود در تحمل شرایط تقریبا سایه کامل بدون نور طبیعی شناخته شده است ولی این گیاهان حداقل به نوعی از نوردهی به وسیله فلورسانس بالای سر یا نور اتاق احتیاج دارند. کمبود کامل نور باعث می گردد که گیاه رشد نازک و با ساقه بلند و برگ های دور از هم داشته باشد. گیاه خود را جایی قرار دهید که حداقل دو ساعت نور غیرمستقیم دریافت کند یا از یک لامپ رشد بهره ببرید.

زرد شدن برگ ها

آبیاری بیش از حد این گیاه، منجر به مسائلی از جمله زرد شدن برگ ها می گردد. برگ های قدیمی به طور طبیعی تغییر رنگ داده و می ریزند اما اگر شاخ و برگ های نو رنگ سبز براق خود را از دست دهند، زمان آن رسیده است که آبیاری را کاهش دهید. اجازه بدهید تا گیاه کاملا خشک گردد و در صورت لزوم آن را در مخلوط گلدانی خشک تازه قرار دهید.

اندازه سمیت گیاه

در طول دهه 2010 شایعات نادرستی وجود داشت مبنی بر اینکه زاموفیلیا آن قدر سمی است که حتی باعث سرطان می گردد و مردم هنگام دست زدن به آن باید از دستکش استفاده نمایند اما واقعیت چیست؟ زاموفیلیا سمی است اما سرطانی نیست. آن را نخورید و از دسترس حیوانات خانگی و خردسالان دور نگه دارید.

دست زدن به گیاه زاموفیلیا خطری ندارد اما بهتر است هنگام تقسیم، هرس و تعویض گلدان، از دستکش بهره ببرید. شیره این گیاه می تواند باعث تحریک پوست در افراد حساس گردد. بعد از تماس این ماده با پوست، آن را با آب و صابون بشویید تا شیره از روی پوست پاک گردد.

نتیجه گیری

اگر می خواهید از یک گیاه مراقبت کنید اما زمان آن را ندارید و یا فراموشکارید و علاوه بر آن، باید تمام وسایل نگهداری لازم را خریداری کنید، نگران نباشید. گیاه زاموفیلیا مناسب شما است. زاموفیلیا گیاهی آپارتمانی است که احتیاج به نگهداری کمی دارد. این گیاه می تواند خاک خشک را تحمل کند، احتیاجی به آبیاری روزانه ندارد و می تواند شرایط کم نوری را تحمل کند. زاموفیلیاها به علت ریزوم های محکمی که دارند رطوبت را ذخیره می نمایند. به همین علت است که خشکسالی هرگز مانند سایر گیاهان آبدار برای این گیاه مشکل ساز نیست.

گیاه زاموفیلیا یک گیاه آپارتمانی با احتیاج به مراقبت و رسیدگی کم، ماندگاری و زیبایی است. تطبیق پذیری و مزایای متعدد گیاه زاموفیلیا، آن را به انتخاب خوبی برای علاقه مندان مبتدی و با تجربه اندگ نگهداری از گیاه تبدیل نموده است. علاوه بر این، این گیاه شگفت انگیز نه تنها به خانه مجذوب کنندهیت بصری می افزاید، بلکه از نظر فواید سلامتی مانند تصفیه هوای داخل خانه و بلند اقبالی برای صاحبان خانه نیز مفید است. داشتن گیاه زاموفیلیا برای هر دوستدار گیاهی لازم است. طبیعت سخت گیاه، برگ های سبز براق و تکثیر آسان، وجود زاموفیلیا در خانه را لذت بخش می نماید.