زهر یک عنکبوت، قاتل سلول های سرطانی پوست است - سفر به کیش

به گزارش خبرنگاران و به نقل از گیزمگ، اکنون گروهی از پژوهشگران در مطالعه اخیرشان دریافته اند که زهر یک عنکبوت استرالیایی به نام Atracidae می تواند قاتل قوی سلول های ملانوما(melanoma) باشد.

ملانوما به تومور با منشاء سلول های ملانین دار گویند. این تومور بدخیم اصولا یک تومور پوستی است. این نوع سرطان به سرعت می تواند در بدن گسترش پیدا کند.

این تحقیق توسط دانشمندان موسسه تحقیقاتی QIMR Berghofer و دانشگاه کوئینزلند(University of Queensland) استرالیا صورت گرفته است.

دانشمندان طی این مطالعه با الهام از پپتیدهای موجود در یک عنکبوت برزیلی به نام Acanthoscurria gomesiana دریافتند که پپتیدهای برخی عنکبوت ها می تواند در درمان بعضی بیماری ها موثر باشد.

پپتید عنکبوت برزیلی Gomesin نام دارد و دارای خواص ضد سرطانی است و از آنجا که سم عنکبوت استرالیایی مذکور نیز حاوی یک پپتید با ماده شیمیایی مشابه است بنابراین دانشمندان تصمیم گرفتند تا طی این مطالعه، آن را مورد آنالیز قرار دهند.

پـپتید (peptide)، بسپار یا پلیمرهای کوچکی هستند که از به هم پیوستن اسیدهای آمینه با ترتیب مشخصی و با پیوند پپتیدی تشکیل شده اند.

دکتر ماریا ایکونوموپولو(Maria Ikonomopoulou) پژوهشگر ارشد این مطالعه در این باره گفت: ما طی آزمایشات دریافتیم که پپتید عنکبوت استرالیایی در کشتن و جلوگیری از گسترش سلول های ملانوما بسیار موثر است. علاوه بر این، پپتید این عنکبوت استرالیایی تاثیر مخربی بر روی سلول های سالم پوست نیز ندارد. هنگامی که ما پپتید عنکبوت استرالیایی را در سلول های ملانوما انسان آزمایش کردیم، این پپتیدها موفق به کشتن اکثریت آن سلول ها شدند. همچنین طی آزمایشات در موشها نیز دریافتیم که این پپتید روند رشد سلول های ملانوما در آنها را نیز کاهش داده است.

نکته جالب توجه این است که پپتید مذکور بر روی بیماری خاص شیطان تاسمانی(Tasmanian devil) نیز اثرات مثبتی دارد. شیطان تاسمانی پستانداری کیسه دار است که در جنگل های تاسمانی زندگی می نماید. در گذشته این جانور در سراسر خاک استرالیا و تاسمانی یافت می شد، اما با ورود انسان ها نسل آن در استرالیا منقرض شد و واپسین نمونه های این جانور در نزدیک 500 سال پیش از میان رفتند و تاسمانی، که جزیره ای بسیار کوچکتر از استرالیا واقع در جنوب شرقی آن است، تنها منطقه ای شد که آن ها در آن به بقا ادامه دادند.

شیطان تاسمانی با بدنی به اندازه یک سگ کوچک و وزنی کمتر از 10 کیلوگرم بزرگترین کیسه دار گوشت خوار در دنیا به شمار می رود که تا 90 سانتیمتر رشد می نماید. این گوشتخواران اغلب به بیماری تومور صورتی شیطان تاسمانی یا سرطان تاسمانی(DFTD) مبتلا شده و از بین می روند. تومور صورتی شیطان تاسمانی گونه ای سرطان واگیردار و منتقل شونده است.

نخستین نمونه های این بیماری در سال 1996 در تاسمانی ها دیده شدند. با گذشت سال ها، این بیماری تعداد بسیاری از شیطان ها را نابود نموده است و باعث کاهش شدید در جمعیت آن ها شده است. نشانه های DFTD با پدید آمدن خراش هایی به دور دهان پیدا می شوند و به زودی تبدیل به تومورهای سرطانی می شوند که همه صورت را می پوشانند و به دیگر نقاط بدن نیز دست درازی می نمایند. رشد تومور در تغذیه جانور ایجاد مشکل می نماید و در خاتمه باعث مرگش می گردد. منشا تومورهای صورتی در یاخته های شوان است و پژوهشگران در تلاشند تا نه تنها با گسترش آن در میان جمعیت های محلی شیطان مقابله نمایند، بلکه راهی برای درمانش بیابند.

طی این مطالعه دانشمندان سلول های تومورهای صورتی شیطان های تاسمانی را استخراج نموده و سپس آزمایش کردند تا دریابند چگونه این پپتید موفق به از بین بردن آنها شده است. همانطور که این پپتید در کشتن سلول های ملانوما عملکرد فوق العاده ای داشت، در از بین بردن تومورهای صورتی شیطان تاسمانی نیز عملکرد منحصر به فردی داشت.

در گام بعدی آزمایشات دانشمندان تصمیم گرفتند تا متوجه شوند آیا با ایجاد تغییراتی در ترکیب شیمیایی این پپتید می توانند آن را قوی تر سازند یا خیر.

ایکونوموپولو در پایان گفت: هنگامیکه ما دو اسید آمینه خاص را در زنجیره پپتیدی تغییر دادیم، عملکرد این ترکیب در تخریب سلول های تومورهای صورتی شیطان تاسمانی بهتر نیز شد. با وجود اینکه تحقیق ما هنوز در مراحل اولیه است اما نتایج بسیار امیدوار نماینده داشته است. ما امیدواریم که بتوانیم در آینده توسط این ترکیب یک درمان نوین برای بیماری ملانوما و تومورهای صورتی شیطان تاسمانی توسعه دهیم.

دانشمندان این مطالعه بر این باورند که این کشف می تواند برای آنها انگیزه خوبی درباره مطالعه چگونگی ترکیبات زیست فعال زهرها و تاثیر آنها نه تنها در درمان سرطان، بلکه بیماری های کبدی، چاقی و اختلالات مربوط به متابولیسم نیز باشد.

این مطالعه در مجله Scientific Reports and Cell Death منتشر شد.